Πολύωρη και επεισοδιακή ήταν η συζήτηση του θέματος της περιφερειακής διαχείρισης των σκουπιδιών στο προηγούμενο περιφερειακό συμβούλιο. Την ένταση πυροδότησαν κάτοικοι και φορείς της Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης που αντιτίθενται στην εγκατάσταση μεγάλου σταθμού μεταφόρτωσης στα όρια του δήμου τους.Αναφερόμενος γενικά στο θέμα, ο Δημήτρης Μούρνος παρατήρησε αρχικά ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο αλλά και η εισήγηση που κατέθεσε η διοίκηση της Περιφέρειας ξεκινούν από μια στερεότυπη και παθητική παραδοχή ότι τα σκουπίδια είναι μια δυσάρεστη πραγματικότητα και καλούμαστε να τα εξαφανίσουμε από μπροστά μας με όποιο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, προκαλώντας κοινωνικές αντιδράσεις, σαν αυτή της Ευκαρπίας, από τη μετακίνηση και τη διαχείριση τεράστιου όγκου σκουπιδιών.
Είναι βέβαιο είπε, ότι η ένταση του προβλήματος είναι συνάρτηση του όγκου των σκουπιδιών, γι’ αυτό και αποτελεί προτεραιότητα η δραστική μείωσή του.
Στη συνέχεια υποστήριξε ότι αυτό που διαμόρφωσε την σημερινή κατάσταση είναι το νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει τη σύσταση και τη λειτουργία των ΕΣΔΑ.
- Προκάλεσε την ευθυνοφοβία των Δημάρχων, οι οποίοι δεν ήθελαν να αναλάβουν την ευθύνη της χωροθέτησης ενός ΧΥΤΑ, ΣΜΑ κλπ. Ο νόμος τους έδωσε τη δυνατότητα να ξεφορτωθούν την ευθύνη και να την περάσουν αντίστοιχα στους ΕΣΔΑ.
- Ο νόμος δεν υποχρέωνε τους Δημάρχους να προωθήσουν τον διαχωρισμό στην πηγή που θα οδηγούσε αναπόφευκτα και στην επιβολή ποινών που με τη σειρά της θα είχε πολιτικό κόστος. Γι’ αυτό και μετέφεραν την ευθύνη του διαχωρισμού στους ΕΣΔΑ.
- Ενθάρρυνε την ανευθυνότητα των πολιτών, αφού κανείς δεν μπορεί να επιβάλλει καμία ποινή.
- Άνοιξε την όρεξη ιδιωτικών συμφερόντων που αντιλήφθηκαν πρώτοι ότι η υπόθεση σκουπίδια έχει μεγάλα κέρδη και επενδύουν υπερκοστολογώντας μάλιστα τις υπηρεσίες τους.
Προχωρώντας στις προτάσεις επιχείρησε μια διαφορετική προσέγγιση στο θέμα λέγοντας πως πρέπει να μετατεθεί το κέντρο βάρους της αντιμετώπισης από τους χώρους συγκέντρωσης στους χώρους παραγωγής των σκουπιδιών.
Ένας μεγάλος αριθμός ΟΤΑ σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ανάφερε, επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στον περιορισμό του όγκου των απορριμμάτων με διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων και των οργανικών (βιοδιασπώμενων) ήδη από το σπίτι καθώς και την μετάβαση από τους ΧΥΤΑ στους ΧΥΤΥ. Αυτή την πολιτική πρέπει να ενθαρρύνουμε να εφαρμόσουν το ταχύτερο οι ΟΤΑ της χώρας. Μέτρο και κίνητρο για την υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών από τον καταναλωτή θα ήταν η τιμολόγηση των υπηρεσιών καθαριότητας με βάση τον όγκο ή το βάρος τον απορριμμάτων και όχι τα τετραγωνικά μέτρα του ακινήτου, δηλαδή «πληρώνω ανάλογα με το πόσο ρυπαίνω».
Για τις πρακτικές δυσκολίες που αμέσως έρχονται στο μυαλό μας ακούγοντας αυτά τα πράγματα, έχουμε να πούμε ότι η διεθνής εμπειρία είναι πολύ πλούσια και είμαστε στη διάθεση του όποιου ενδιαφερόμενου για περαιτέρω συζήτηση.
Αλλά και πιο ρεαλιστικές λύσεις, προσαρμοσμένες στην ελληνική νοοτροπία μπορούμε να δούμε. Μόνο η συλλογή διαχωρισμένου χαρτιού, η πολτοποίηση και διάθεσή του σαν καύσιμο θα μείωνε το κόστος διαχείρισης κατά 20%. Η ορθολογική διαχείριση της λυματολάσπης κατά 10% ακόμη. Η τοπική διαχείριση των οργανικών θα μείωνε την ποσότητα, άρα και το κόστος μεταφοράς και απόθεσης κατά 25% ακόμη. Με δυο-τρεις δηλαδή απλές και ανέξοδες παρεμβάσεις το κόστος πέφτει κάτω από το μισό και ο τελικός όγκος των σκουπιδιών που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει το 15-20% του αρχικού. Μια τέτοια τελική ποσότητα σκουπιδιών είναι φανερό ότι εύκολα μπορεί να οδηγηθεί σε ΧΥΤΥ, πάντως σε καμία περίπτωση σε καύση που είναι μέθοδος επιβαρυντική έως και επικίνδυνη για το περιβάλλον.
Με μια σοβαρή και μεθοδική αντιμετώπιση τα σκουπίδια αρχίζουν να φέρνουν και κέρδος! Αυτό το ξέρουν καλά όσοι επενδύουν στα σκουπίδια σήμερα. Και τους βοηθάει σ’ αυτό η δαιδαλώδης νομοθεσία.
Πώς θα μπορούσε αυτή η υπόθεση να λειτουργήσει υπέρ της κοινωνίας;
Απαιτείται οι τοπικοί άρχοντες να ξεφύγουν από παγιωμένες συμπεριφορές και αντιλήψεις και να πείσουν τους κατοίκους ότι αυτές οι εναλλακτικές μορφές διαχείρισης των απορριμμάτων, όχι μόνο μπορούν να περιορίσουν το κόστος αλλά να αποφέρουν και έσοδα.
Για να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών προς αυτόν το σκοπό απαιτείται μία σειρά από εκπαιδευτικές δράσεις: δημοσιεύσεις σε τοπικές εφημερίδες, έντυπο ενημερωτικό υλικό που ταχυδρομείται σε όλους, ενημερωτικές εκπομπές στα τοπικά μέσα, ενημερωτικές συναντήσεις με κατοίκους και μαθητές, εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους κατοίκους.
Κουραστική δουλειά για έναν Δήμαρχο αλλά αξίζει.
Τι μένει λοιπόν να κάνουμε εμείς σήμερα σαν Περιφερειακό Συμβούλιο;
1) Να τοποθετηθούμε ξανά και να προτείνουμε αλλαγές στο νόμο που ορίζει τη σύσταση και τη λειτουργία των ΕΣΔΑ και των ΦΟΣΔΑ.
2) Να εκπονηθεί ένας κανονισμός λειτουργίας των ΦΟΣΔΑ που να καθιστά υπεύθυνους τους Δήμους να διαχειριστούν τα σκουπίδια τους, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για τη δραστική μείωση του όγκου τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου