Η ενίσχυση της αυτοκαθαριστικής δυνατότητας του αποδέκτη.Κείμενο 2. (κανάλι του '66)

Παρόχθιος αναβαθμός

Το δεύτερο κείμενο που συνόδευε την ενημερωτική μου επιστολή προς τον Νομαρχιακό Συμβούλιο το '08 εκόμιζε μιά απλή, φτηνή και περιβαλλοντολογικά συμβατή πρόταση. Την εκμετάλευση των παρχοθίων αναβαθμών με την δημιουργεία τεχνιτών υγρότοπων καθαρισμού των νερών του καναλιού.
Η πρόταση

Η ενίσχυση της αυτοκαθαριστικής δυνατότητας του αποδέκτη.

Μια βιώσιμη ιδέα

Η παρακολούθηση από μόνη της, σε πρώτη φάση τουλάχιστον δεν είναι αρκετή να συνετίσει. Εδώ και χρόνια επιβάλλονται χρηματικές ποινές οι οποίες ή ακυρώνονται ή είναι τόσο χαμηλές που η καταβολή τους να συμφέρει περισσότερο από την τήρηση του ίδιου του Νόμου. Μπορούμε όμως να έχουμε καθαρότερο αποδέκτη με σχετικά μικρές επενδύσεις. Μια προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση δεν θα καθάριζε μόνον τα νερά του καναλιού αλλά θα έδινε και ένα ρεαλιστικό κόστος της ρύπανσης καθώς και θα όριζε το ποσό που θα όφειλε να εισπραχθεί από πρόστιμα. Παρακάτω δίδεται το περίγραμμα της  πρότασης αφού παρατεθούν  μια εκλαϊκευμένη παρουσίαση της φυσικής διαδικασίας αυτοκάθαρσης των υδάτινων αποδεκτών και  μέθοδοι καθαρισμού λυμάτων βασιζόμενοι πάνω σ’ αυτήν την φυσική διεργασία.

Ο μηχανισμός της φυσικής απορρύπανσης του αγωγού

Όταν μια ρυπαντική ουσία εισέλθει στον αποδέκτη τότε αναπτύσσονται μικροοργανισμοί οι οποίοι καταναλώνουν την ουσία σαν τροφή. Όσο περισσότερη ουσία τόσο περισσότερη τροφή. Όσο περισσότερη τροφή τόσο περισσότεροι μικροοργανισμοί. Αν αυτό συμβεί σε ένα κλειστό περιβάλλον τότε μοιραία οι μικροοργανισμοί αφού αυξηθούν μετά θα εξαφανισθούν όλοι δεδομένου ότι αυτοί όπως και όλοι οι αερόβιοι οργανισμοί χρειάζονται οξυγόνο για να αναπνεύσουν και σε ένα κλειστό σύστημα αυτό εξαντλείται από την κατανάλωση . Αντίθετα σε ένα ανοικτό περιβάλλον όπως αυτό ενός ποταμού το οξυγόνο διαλύεται στο νερό μέσω παφλασμών και αναταράξεων. Οι μικροοργανισμοί έχουν ταυτόχρονα και πέψη. Δηλαδή διασπούν τις σύνθετες τροφές που προσλαμβάνουν σε απλούστερες τις οποίες αποβάλλουν. Αυτές, στις συνθήκες ενός ποταμού απορροφώνται από την βλάστηση στην κοίτη ή τις όχθες του αποδέκτη. Έτσι το ποτάμι που δέχεται ρύπους σε κάποιο του σημείο, τους μειώνει ή και καθαρίζει από μόνο του. Έχει δηλαδή αυτοκαθαριστική ικανότητα.  Όταν οι ρύποι υπερβούν την ικανότητα αυτή τότε το νερό είναι χωρίς οξυγόνο και αναπτύσσονται  αναερόβιοι οργανισμοί οι οποίοι συνιστούν αυτό που είναι σε όλους γνωστό. Την διαδικασία της σήψης και ότι αυτή συνεπάγεται. Παραγωγή και έκκληση δύσοσμων αερίων και εστία μολυσματικών μικροοργανισμών.

Η τεχνητή απορρύπανση.

Αυτό που ονομάζουμε εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού στηρίζεται στην αρχή της διατήρησης σε ζωή μεγάλου πληθυσμού αερόβιων μικροοργανισμών με προσθήκη τροφής δηλαδή ρύπων και οξυγόνου μέσω αντλιών αερισμού. Οι μικροοργανισμοί διασπούν  τους ρύπους και οι απλούστερες ενώσεις απομακρύνονται υπό μορφή λάσπης. (Η λεγόμενη λυματολάση ή προϊόν βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων). Φυσικά υπάρχει και διαδικασία που μιμείται ακόμη πιο «φυσικά» την απορρύπανση ενός ποταμού. Είναι η μέθοδος των τεχνητών υγροτόπων.  Σ’ αυτήν προεπεξεργασμένα λύματα διοχετεύονται σε περιοχή όπου καλλιεργούνται υδρόφιλα φυτά τα οποία απορροφούν ρυπαντικές ουσίες. Ο αερισμός συντελείται στη φάση διανομής των λυμάτων στην περιοχή καλλιέργειας που είναι ένας τεχνητός υγρότοπος.  Ο υγρότοπος αυτός πρακτικά είναι ένας καλαμώνας που ποτίζεται με καταιωνιστήρες και απομακρύνει το νερά μέσω στρώσεων βοτσάλων διάφορων διαμέτρων. Παραδείγματα καλοσχεδιασμένων και αποδεκτά λειτουργούντων βιολογικών καθαρισμών είναι οι τρείς ΒΚ του Νομού (Βέροιας Νάουσας, Αλεξανδρειας). Παράδειγμα λειτουργούντος ΒΚ με την μέθοδο των υγροτόπων δεν έχουμε στην περιοχή. Κατασκευάζεται πάντως ένας αυτή τη στιγμή στα Ριζώματα και σε μερικούς μήνες θα μπει σε λειτουργία.(τώρα πιά (2011) λειτουργεί)

Η πρόταση για την τάφρο

Η τάφρος δεν αποτελεί ένα τυπικό ποτάμι. Θα μπορούσε κανείς να την χαρακτηρίσει περισσότερο χαντάκι με πολύ μικρή κλίση. Παρ’ όλα αυτά έχει μερικούς μικρούς καταρράκτες (του 1 m περίπου). Λόγω της μικρής της κλίσης έχει πολύ παρόχθια βλάστηση αλλά και βλάστηση μέσα στην κοίτη της. Η διατομής της έχει το χαρακτηριστικό της κλιμακωτής διαμόρφωσης των όχθεών της. Δηλαδή μεταξύ του πρανούς και της κοίτης υπάρχει ένα σκαλοπάτι πλάτους περίπου 10 m.  Αυτή είναι και η περιοχή στην οποία μπορούμε να διαμορφώσουμε διαμήκεις τεχνητούς υγροτόπους. Δηλαδή περιοχές που έχουν κατ’ αρχήν διαμορφωθεί λεκάνες που έχουν στεγανωθεί, κατόπιν διαστρωθεί με κροκάλες και τέλος έχουν φυτευτεί καλάμια ή άλλα υδρόβια φυτά της περιοχής. Το νερό της τάφρου αντλείται και διοχετεύεται με καταιωνισμό στον καλαμώνα και αφού περάσει μέσα από το ριζικό σύστημα των φυτών συλλέγεται στο κατώτερο σημείο των στεγανών λεκανών και εκτοξεύεται ξανά προς την κοίτη. Δηλαδή προστίθενται δύο φάσης αερισμού και μια φάση απομάκρυνσης ρυπαντών.

Η πρώτη προσπάθεια αξιολόγησης.

Βιολογικός καθαρισμός υγροτόπων σε λειτουργία (Ριζώματα)

Η μέθοδος θα απαλύνει το φαινόμενο της σήψης στην κοίτη. Πιθανώς και να το απαλείψει εντελώς. Όλα εξαρτώνται από το μέγεθος της επέμβασης. Στην παρούσα φάση δεν είναι δυνατόν να δοθούν ποσοτικά στοιχεία. Εν πάση όμως περιπτώσει γνωρίζουμε ότι μια περιοχή 10 στρεμμάτων θα καθαρίσει τα λύματα των Ριζωμάτων. (Τα καθαρίζει ήδη)

Βιολογικό; καθαρισμός Βέροιας

 

Η μεθόδευση της εφαρμογής

Η συγκεκριμένη εφαρμογή έχει την τύχη να ανήκει στα πράγματα που άνετα και μετρήσιμα μπορεί να υλοποιήσει το ιδιωτικό κεφάλαιο. Η επέμβαση έχει ελαστικότητα ως προς το μέγεθος και η εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς της  εντυπωσιακά απλή. (Αρκεί να μετρήσεις την ρύπανση πριν και μετά την εγκατάσταση, κάτι που σε μεγάλο μέρος θα κάνεις με το monitoring). Επίσης είναι πολύ εύκολο να την πληρώσεις. Κατανέμεις την αμοιβή του εργολάβου στους ρυπαίνοντες και αναλαμβάνουν αυτοί.